หลายคนอาจจะคุ้นเคยกับคำว่า “ตู้สาขาโทรศัพท์” กันมาบ้างแล้ว แต่ก็ยังมีคนส่วนใหญ่ที่ยังไม่ทราบว่าจริงๆแล้วตู้สาขาโทรศัพท์นั้นคืออะไร และมีประโยชน์อย่างไร เอาเป็นว่าบทความนี้จะอธิบายให้ทุกท่านได้เข้าใจว่าตู้สาขาโทรศัพท์นั้น คืออะไร และมีประโยชน์อย่างไร และจะพยายามเขียนให้เข้าใจง่ายที่สุด เพื่อให้ทุกท่านได้รับประโยชน์จากบทความนี้ให้ได้มากที่สุดนั่นเอง

ตู้สาขาโทรศัพท์หรือ PBX/PABX (Private Automatic Branch Exchange) เริ่มพัฒนามาตั้งแต่ปีค.ศ.1960 หรือ ประมาณปีพ.ศ.2503 เป็นต้นมา โดยมีแนวคิดมาจากความต้องการใช้งานโทรศัพท์เป็นจำนวนมาก จนเกินความสามารถที่โทรศัพท์พื้นฐานทั่วไปจะทำได้ ดังนั้นจึงได้พัฒนากลายมาเป็นตู้โทรศัพท์สาขานั่นเอง

ตู้สาขาโทรศัพท์ หรือ พีบีเอกซ์ (PBX ย่อมาจาก Private Branch Exchange) เป็นระบบชุมสายโทรศัพท์ย่อย ทำให้ภายในบริษัทหรือหน่วยงานนั้นมีเบอร์โทรศัพท์ (เบอร์ต่อ หรือเบอร์ภายใน) เป็นของตนเองใช้โทรติดต่อกัน นอกจากนี้เบอร์โทรศัพท์เหล่านั้น สามารถติดต่อไปยังระบบโทรศัพท์ภายนอกหรือชุมสายโทรศัพท์ภายนอก ที่เรียกว่า PSTN (Public Switched Telephone Network) ได้

PBX บางครั้งใช้คำว่า PABX (Private Automatic Branch Exchange) แทนก็ได้ PBX แบบ digital หรือ IP-PBX มีจำนวนการติดตั้งเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และคงจะเป็น PBX มาตรฐานในอนาคตอันใกล้ ทำจากเครื่องคอมพิวเตอร์ และติดตั้งโปรแกรมควบคุมระบบโทรศัพท์ (PBX software) PBX แบบ analog หรือแบบดั้งเดิม มีจำนวนใช้งานมากที่สุดในปัจจุบัน แต่ความนิยมกำลังลดลงอย่างรวดเร็ว และคงจะเลิกใช้ในที่สุด